Kafkaz Türk İslam Ordusu.

Aziz ve Böyük Türk Milletim.
Bu gün Şanlı Kafkaz Türk İslam Ordusu hakkında bir yazı yazmagı özüme bir mükaddes borc bilirem.
Başda Enver Paşa, Nuri Paşa , Halil Paşa olmakla bütün Kafkaz Türk İslam Ordusunun askarlerine ve
şehidlerine Uca Allahdan rahmet dileyirem.
Mekanları cennet olsun.
Türk Harp Tarihinin şanlı seyifelerinde tarihe izini burakmış ve Tarih yazmış bu kahraman ordu.
15 eylül 1918 Kafkaz Türk İslam Ordusu Bakü yü kurtarır.
Birinci dünya Savaşının son yılı içerisinde, Azerbaycan Gence de Türk Kafkaz İslam Ordusu isçiyle yeni
teşkil edilen bir Türk Ordusu , savaşın bitimine 1.5 ay kala , Rus – Ermeni – İngilis güclerinin işgalı altında
bulunan kardeş Azerbaycan ın başkenti Bakü yü, iki gün süren şiddetli müharibelerden sonra, 15 eylül
1918 günü, anılan üçlüden oluşan düşmandan kurtararak, o tarihte , daha kuruluşunun 1-ci yılı içerisinde
olan ve Hükümeti yine o tarihde yine o tarihte geçici olarak GENCE de bulunan kardeş Azerbaycan a
teslim etmişdir.
Aslında Türk Ordusu Haziran – Eylül 1918 süreci işerisinde, sadace Bakü yü deyil, Azerbaycanın diger
bazi şeherlerinide Bolşevik Rus askerleri ve Ermeni Taşnaklarından terefinden işgal ve katilyamlarından
kurtarmışlar.
Enver Paşa ve iki yakın kardeşi , amcası olayların içerisinde iydi.
Ekim 1917 de Çarlık Rusiyasın da gercekleşen ,,Bolşevik ‘’ devriminden sonra , Rusiya Mart 1918 de İtilaf
Devletleri ile ,,Brest- Litovskiy Anlaşması’’
İmzalayarak savaştan geri şekildi ve bunun sonuncu olarak, Rusların Kafkazlardakı Ordusu dagıldı.
Davam eden sürecden bir takım aşamalardan keçerek , Tiflisde – Gürcüstan- Ermenistan ve Azerbaycan ı
kapsayan ve bagımsılıga kadar giden ( Mavera yi Kafkaz Cumhuruyyeti ) bir Federal Zakafkaziya
Cumhuriyyeti kuruldu.
Kasım 1917- Mays 1918 arasında bir növ ,,Güney Kafkaz Federasiyonu’’.
Bununla birlikde Rusiya dakı Bolşevik devrimlerinin lideri Lenin de Azerbaycan in zengiliklerini elden
şıkarmamak için harekete geçti ve bu maksadıyla da Ermeni ,,Şaumyan ‘’ı ,, Kafkazlar Fevkalade
Komiseri’’ olarak , çok geniş yetkilerle Bakü ye gönderdi.
Ermeni Taşnakların da desteklediyi Şaumyan liderliyinde Bolşevikler, Bakü de yönetimi ele geçirdiler.(
Aralık 1917).
Şaumyana Güney Kafkazlardakı MİLLİ İSTİKLAL hareketlerinin önlenmesini, bölgede bir Komunist Sovet
rejimini tesis edilmesi ve Rus Bolşevik Ordusu nun işgalı altında bulunan Dogu Anadolu torpaklarında da
Sovet Rusiya nın himayesinde bir Ermenistan Devleti nin kurulması görevleri verildi.

( Dr. Mustafa Görüryılmaz, Türk İslam Ordusu ve Ermeniler, Syf-108, Korza yayınçılık).
Hazar Denizi ( gölü) , Kara Deniz ve Akdeniz ile kıyısı olan bir,, Böyük Ermenistan ‘’ devleti kurmayı
tassavur eden Şaumyan ile işbirliyi yaptıgı Bolşevikler ve Ermeni Taşnaklar, Türkiye ve Avropa
cebhesinden Kafkazlara dönen Ermeni asıllı Rus askerleri Bakü de toplandırıldılar.
Şaumyan Bakü çevresini Türklerden Temizlemeyi kendisine temel hedef olarak belirlemişti.
Şaumyan önderliyinde Bolşevikler ve Ermeniler bu temel hedef çerçivesinde , Bakü de bir şekilde
Müsalman – Hiristyan çatışması çıkardılar ve 18 Mart – 1 Nisan 1918 tarihleri arasında Bakü de kadın,
cocuk ayırmadan 12.000 den ( onikiminden) fazla Türk ü acımasızca KATLETİLER.
Bu arada Bakü den gönderilen Ermenilerle Şamahı
Ermenileri de güclendirilerek buradakı Çamahıdakı Türkleri de katletmeye başladılar.
Bolşevik – Ermeni Taşnakları Şamahı- Kürdemir hattına kadar irelilediler.
Bu katlyamlardan Lenkeran, Salyan ve Kuba Haçmaz da katlyamlar yapışlar.
Bakü den 150-220 km uzaklıkta olan yerleçim birimleridir.
Yarbay Rüştü Türker , Birinci Dünya Harbin de Bakü Yollarında 5 ci Kafkaz Tümeni, Sayf. 4, .
Ermenilerin öldürdüyü Türklerin sayısı 14.000 ( on dört min) den fazla olmuşdu.
Azerbaycanda Türklere karşı başladılan bu katlyamlarla ilgili haberler o, dönem Osmanlı Devleti nin
Harbiye Naziri ve Başkomutan Vekili olan Enver Paşa takib edirdi.
Diger tarafdan aynı dönemde Enver Paşa ile bazi aydın ve siyasetçiler arasında TÜRKÇÜLÜK ve
TÜRANÇILIK akımı yaygınlaşmaya başlamıştı ki, Kazan Türkistan ve Azerbaycan Türkleri de , Rus
işgalının sona ermesi ve bagımsızlıklarını kazana bilmesi için ,Kafkaslar ve Bakü nün bir an önce ele
geçirilmesi gerektigi görüşünü hararetle sovunurlardı.
28 Mays 1918 günü Azerbaycan Bagımsızlıgı ilan edildi.
Bakü o anda Komunist ve Ermeni Taşnakları işgalinde iydi.
Bunun için Gence de Azerbaycan ın geçici başkenti olarak belirlendi.
Bu arada Osmanlı Devleti ile Azerbaycan Cumhuriyyeti arasında Batum da 4 Haziran 1918 tarihinde
,,DOSTLUK ve İŞBİRLİYİ’’ Anlaşması imzalandı.
Azerbaycan Devleti nin ilk CumhurBaşkanı M.E. Resulzade , Kafkaslarda Türk halkına karşı davam
etmekde olan katlyamları durdurmak için, bu anlaşma hükümlerine göre , Osmanlı Devletinden Askeri
Yardım istedi ve Osmanlı Devleti de bu talebi kabul etdi.
Bu gün Ermenistan sınırları içerisinde kalan Karakilsi in ( Vanadzor) diyilen yerde o zaman bulunan
Osmanlı 5-ci Kafkaz piyade tümeni nin, Gence ye gönderilmesi emri verildi.
Bu Tümen bünyesinde 3 Kafkaz Piyade Alayı, 2 Suvari Alayı ve ! Topçu Alayı olan güclü bir Tümen iydi.
( movcudu – 257 Subay, 5575 Er ve 1266 hayvan şekilendirirdi.)

9-15 haziran 1918 tarihinde Tümen komutanı Mürsel Paşa nın emir ve komutasında Gence ye ulaşarak,
Gence de teşkil edilmekte olan Baş Kumutan Nuri Paşa nın başçılıgıyla Türl İslam Ordusu Emrine verildi.
Daha sonra Ordunnun kuruluşuna ilave birlikler yerli halktan oluşan gönüllüler de bileşerek Azerbaycan
Türkleride koşularak Dev bir Ordu kuruldu.
Osmanlı Şark Orduları grubu kuruldu.( 3-cü ve 9 cu Ordu iyle Türk Kaflaz İslam Ordusu ) oluşacak şekilde
ve komutanlıga da 29 Haziran 1918 tarihinde Enver Paşa nın amcası Halil Paşa getirildi ki, Türk Kafkax
İslam Ordusuna da Şark Ordular Grubu na baglı olacaktı.
Almaniya da Bakü petrolundan pay almak için Bolşevik Rusiyasıyla anlaşarak Osmanlı Türk Ordusunu
Kafkazdan çıkmasını istemişdirler.
O , zaman Enver Paşa ve Difai teşkilatının kurucusu Ahned bey Agaoglu nun deriz zekasıyla Ordunun
ismini Kafkaz Türk İslam Ordusu koyularak hem müteffiki olan Almaniya ya hem de Ruslara tutarlı
cavab vermişler.
Yani Osmanlı Ordusu Kakfasda anlaşmaya göre yok, Kafkasda gönüllü milislerden ibaret Türk İslam
Ordusudur.
29 yaşında olan Nuri kiligli Enver Paşan ın pgey kardeşi Yarbay rütbesi, iki,, basamak’’ atlatılarak ,,Fahri
Ferkiyle’’( TümGenerall) yükseltilerek Nuri Paşa Kafkas Türk İslam Ordusunun Kumtanı görevine
getirilecek.
Nuri Paşa nın Kafkas İslam Ordusu Kumutanlıgına getirilmesini Difai Fedaisi Gence den görevlendirilib
İstanbula Enver Paşa nın yanına gönderilmesini ve sonuc olarak Nuri Paşa Kumutan olmasını saklayan
Nagı bey Şehzamanlı olmuşdur.
Nagı bey Şehzamanlı bu gün ki DTX yani müsteqil Azerbaycanın AKS keşfiyyatını ( İstihbarat teşkilatı)
kurmuş ve şefi olmuş bir Difai fedaisi iydi.
Nuri Paşa 25 Mays 1918 tarihinde Gence ye gelerek Ordunu kurdu.
Türk Kafkas İslam Ordusu Gökçay ve Azerbaycanın diger bölgelerinde Bolşevik Rusları ve Ermeni
Taşnakları mahf , temizleyerek , yerle bir ederek Bakü ya dogru yol aldı.
12- 14 min Osmanlı askerlerinden ve Azerbaycan Türklerinden , Dagıstan müsalmanlarından ibaret
20.000 iyirmi min ordu olmuşdu Kakfas İslam Ordusu.
Kafkas İslam Ordusunun Himayadarı Enver Paşa iydi.
Şimal ( Küzey) grubu kurmay yarbay Osman Bey komandasında Şamahı üzerinden Bakü ye hereket edildi.
10- cu Kafkas alayına yarbay Selim bey, 13- cü Kafkas Alayına yarbay Ahmet Rza bey ve suvari minbaşı
Zihni bey in kumandanlıgı edirdi.
Bundan başka 25,26, ve 28 -ci taborlar Bakü üzerine yeriyecekdiler.
26 Avgusta başlayan savaş 14 eylül de 2 hafta ve 5 gün Azerbaycan – Osmanlı yani Kafkas Türk İslam
Ordusu nun Zaferi yle başa çatdı.
Nuri Paşa ,,BAKÜ FATEHİ ‘’ titulunu tarihe ismini yazdı.

İngilis- Rus- Ermeni Ordularını Darmadagın ederek bir daha Türkün Gücünü gösterdiler.
Komutanlar-
Enver Paşa.
Nuri Paşa.
Miralay Mürsel .
Aliaga Şıhlinskiy.
Ve Bütün her birine şehidlerine Gazilerine Allahdan Rehmet olsun.
Azerbaycan Halkı bu kahramanları abadi yaşatmak için o, günden cocuklarımıza Enver, Nuri, Paşa ,
Mürsel isimlerini vererek kalblerindeki sevgini abedi yaşatırlar.
Kafkas İslam Ordusu dan kahramanlıklarından yazmakla bitmez .
Bu Ordunun Vatanperverliyi , Vatan aşkı sözle bitmez söylenmez.
Ruhunla Kalbinle sevmeyin lazım.
Bu yazımı yazarken benim çalışma masam ın üzerinde Enver Paşamız, Ahmet bey Agaoglunun ve
başımın üzerinde daim Nuri Paşamızın resimleri durur.
Son nefesime kimi de bu 3 Türk resmi Vatan sevdalısı Turan aşıklerinin resimleri ruhuma işık
verecekdirler.
Her birinin Ruhları ve bütün şehidlerimizin ruhu karşısında baş ayirem.

Saygılarımla Bahruz Faruk oglu Reis Difai.
Orjinal Köşe Yazısına Git